آزمایش عدد قلیایی کل روغن موتور TBN(Total Base Number) – ASTM D2896
منبع :مشاوران آزمای نفت ایرانیان
عدد قلیایی کل چیست و چر انجام این آزمایش مهم است؟
براي مقابله با خاصيت اسيدي روغن ، مقداري مواد قليايي ( بازي ) به روغن اضافه مي شود تا با خنثي كردن اسيدها ، عمر روغن را بالا ببرند . علاوه بر این، مجموعه مواد ديگري نيز براي بهبود و بدست آوردن توانايي هاي ديگري به روغن اضافه مي شوند كه تقريبا از همان خانواده افزودني هاي ضد اسيد هستند. از اين رو اندازه گيري خاصيت ضد اسيدي روغن، بصورت جداگانه و خالص مشكل است .
به همين دليل مجموعه خاصيت بازي روغن را اندازه گيري كرده به آن Total Base Number میگويند . عددي كه بعنوان TBN روغن شناخته مي شود ، برابر خاصيت قليايي ميلي گرم KOH بر گرم است
کاهش عدد قلیائیت روغن کارکرده به نصف مقدار اولیه، نشان می دهد عمر مفید روغن موتور به انتها رسیده است و زمان تعویض روغن رسیده است.
هنگامی که روغن خاصیت قلیایی خود را از دست بدهد بسیار خورنده خواهد شد.
روش آزمون:
اندازه گیری ترکیبات قلیائی در فرآورده های نفتی با روش تیتراسیون پتانسیومتری با استفاده از پرکلریک اسید در استیک اسید خالص انجام می شود.
نمونه در مخلوط بدون آبی از تولوئن، استیک اسید خالص و استن حل شده و به روش پتانسیومتری با محلول استاندارد پرکلریک اسید در استیک اسید خالص تیتر می شود. برای این کار از الکترود ترکیبی شیشه pH-Ag/AgCl استفاده می شود.
منحنی تغییرات پتانسیل برحسب حجم محلول تیتراسیون رسم می شود و نقطه پایان تیتراسیون، آخرین نقطه عطف در منحنی است. در نهایت عدد بازی برحسب میلی گرم پتاس بر گرم نمونه محاسبه می شود.
لطفا استاندارد ملی ایران به شماره INSO 2772 را به دقت مطالعه بفرمائید. دانلود فایل