اندیس اسیدی چیست؟ و چرا این آزمایش مهم است؟

اندیس اسیدی یا عدد اسیدی عبارت است از مقدار میلی گرم هیدروکسید پتاس مورد نیاز جهت خنثی کردن اسید های چرب آزاد موجود در یک گرم نمونه روغن است.

روغن ها در اثر عوامل مختلفی از جمله گرما، نور وآلودگی به مرور زمان دستخوش تغییرات کیفی شده که عدد اسیدی بیان گر یکی از شاخص های این تغییرات می باشد؛ در روغن هایی که در آن ها واکنش هیدرولیز صورت گرفته است عدد اسیدی بالا می باشد بنابر این با اندازه گیری عدد اسیدی می توان سالم یا فاسد و کهنه بودن روغن را تشخیص داد.

تفاوت اندیس اسیدی و اسیدیته:

در اندیس اسیدی قدرت اسیدی مهم است و عبارتست از تعداد میلی گرم پتاس لازم برای خنثی کردن اسید های چرب آزاد موجود در یک گرم ماده چرب است حالا نوع اسید چرب هر چه که باشد فرق نمی کند. واحد اندازه گیری آن mgKOH/g است.

در حالیکه در اسیدیته  نتیجه بر حسب درصد نوع اسیدهای چرب آزاد موجود در نمونه است. درصد بر حسب اسیدی که بیشتر در نمونه موجود است سنجیده می شود و ضریب تبدیل مخصوصی برای هر اسید چرب وجود دارد که در فرمول عدد ضریب تبدیل لحاظ می شود.

فرمول عدد اسیدی:

فرمول اسیدیته:

ضریب تبدیل:

سیتریک اسید: 0.0064

لاکتیک اسید:   0.009

استیک اسید: 0.006

تارتاریک اسید: 0.0075

مالیک اسید: 0.0067

روش آزمون:

5 گرم از نمونه روغن را داخل ارلن وزن می کنیم.

10 سی سی اتانول خنثی به نمونه روغن داخل ارلن اضافه می کنیم.

جند قطره فنل فتالئین اضافه می کنیم و خوب هم می زنیم.

با پتاس 1/0 نرمال تیتر می کنیم.

نقطه پایانی لحظه ایجاد رنگ ارغوانی پایدار است.

برای تهیه الکل خنثی: 50 میلی لیتر اتانول در ارلن 150 بریزید 2 تا 3 قطره فنل فتالئین اضافه کنید و هم بزنید بعد آنقدر سود 1/0 نرمال بریزید تا محلول صورتی رنگ شود.

توجه داشته باشید که برای تیتراسیون از سود تیترازول 1/0 نرمال هم می توان استفاده کرد در این صورت در فرمول به جای عدد 1/56 عدد 40 قرار می گیرد.

آماده سازی N  1/0 KoH   : 6/5گرم پتاس را در900 میلی لیتر آب مقطر بریزید و روی بن ماری قرار بدهید تا حل شود با آب به حجم 1000 برسانید.

آماده سازی  NaoH 0.1N :4 گرم سدیم هیدروکسید را در 900 میلی لیتر آب مقط بریزید بعد از هم زدن و حل شدن پرک سود آن را با آب مقطر به حجم 1000 برسانید.

اگر سود تیترازول 1/0 نرمال آماده داشتید فقط کافی است در بالن 1000 به حجم برسانید.

دانلود فایل استاندارد ملی شماره 4178

محاسبه عدد اسیدی:

V:   حجم پتاس مصرفی

N:  نرمالیته پتاس

m: وزن نمونه

اگر به صورت حدودی میدانید عدد اسیدی نمونه روغن شما چقدر است بهتر است برای به دست آوردن نتیجه با دقت و صحت بیشتر وزن نمونه را با توجه به جدول زیر بردارید.