آزمایش ویسکوزیته 40 و 100 روغن موتور- ASTM D445
چر انجام این آزمایش مهم است؟
هدف از انجام این آزمون، تعیین ویسکوزیته در دمای 40 درجه و ویسکوزیته در دمای 100 درجه سیلسیوس است که در نهایت از این دو عدد برای تعیین شاخص ویسکوزیته استفاده می شود.
در بسیاری موارد هدف فقط گزارش ویسکوزیته 40 و 100 در برگه آنالیز می باشد. (واحد ویسکوزیته، سانتی استوک (cst) است).
ویسکوزیته اندازه گیری مقاومت روغن در برابر جریان است و رابطه معکوس با دما دارد.
ویسکوزیته با افزایش دما کاهش می یابد (رقیق می شود)
ویسکوزیته با کاهش دما افزایش می یابد (یا غلیظ می شود).
این شرایط توضیح می دهد که چرا یک روغن در تابستان با دمای 25 درجه سانتیگراد، بسیار راحت تر جریان می یابد؛ در مقایسه با زمستان که دردمای منفی 25 درجه سانتیگراد ،جریان یافتن روغن بسیار دشوار می گردد. بنابر این کنترل ویسکوزیته روغن برای عملکرد خوب روغن در زمان استارت اتومبیل و یا عملکرد خوب ماشین شما درهوای سرد، بسیار مهم است.
همه روغن ها به یک شکل به تغییر در دما پاسخ نمی دهند. بسیاری از روغن ها توانایی مقاومت در برابر تغییرات ویسکوزیته به دلیل تغییر دما را دارند. به این خاصیت به اصطلاح Viscosity Index روغن یا VI گفته می شود. هرچه VI روغن بالاتر باشد ، ویسکوزیته آن با تغییرات دمایی کمتر دچار تغییر می شود.
روش آزمون:
دستگاه اندازه گیری ویسکوزیته دارای دو حمام است مایع داخل حمام گلیسیرین است دستگاه هیتری دارد که با انجام تنظیمات دستگاه، دمای حمام ها را یکی به 40 درجه سیلسیوس و حمام دیگر را به 100 درجه سیلسیوس می رساند.
نمونه روغن در داخل لوله موئين U شكل شيشه اي قرار ميگيرد نمونه از لوله مویین 1 به داخل ویسکومتر یا ویسکوزیمتر تا خط نشانی که زیر ویسکومتر است، ریخته می شود.
روی هر ویسکومتر یک عدد ثابتی(K) هست.
برای اندازه گیری ویسکوزیته 100 از سایز 100، 150 و 200 ویسکومتر، استفاده می شود.
برای اندازه گیری ویسکوزیته 40 از سایز 200، 300 و 350 ویسکومتر، استفاده می شود.
ویسکومتر حاوی نمونه روغن را داخل حمام قرار دهید و مدتی زمان می دهیم تا نمونه روغن با دمای حمام، هم دما شود.
حالا از قسمت 2 لوله مویین ویسکومتر، با پوآر نمونه را بالا بکشید.
ویدئو نحوه پر کردن ویسکومتر را لطفا ببینید.
مدت زمانی که روغن از خط نشان تا خط نشان B می رسد را با کرنومتر اندازه گیری کنید و سپس یادداشت کنید. (t)
دستگاه های اتومات خودشان (t) را اندازه گیری می کنند و در عدد K ضرب می کنند و نتیجه را در صفحه مانیتور کوچک روی دستگاه نشان می دهند.
با حاصلضرب عدد ثابت k روی لوله مویین در مدت زمانی t که طول میکشد روغن از خط نشان بالای حباب به خط نشان پایین حباب برسد، عدد ویسکوزیته محاسبه می شود و بر حسب سانتی استوک گزارش می شود.
Viscosity= k × t
Viscosity in 40 °C = 10.37 cst
Viscosity in 100 °C = 3.02 cst
برای محاسبه ویسکوزیته ایندکس با استفاده از اعداد ویسکوزیته 40 و 100، به فرمول های استاندارد ملی 195 مراجعه فرمائید.
بعد از پایان آزمایش لوله مویین که سرد شده را از دستگاه خارج کنید روغن داخل آن را خالی کنید و ویسکومتر را با حلال 402 پر و خالی کنید وشستشو دهید. سپس با استون یا متیل اتیل کتون، آنرا خشک کنید. ویدئو نحوه شستشوی ویسکومتر را لطفا ببینید.
لطفا استانداردهای ملی زیر را که مرتبط با این آزمایش هستند به دقت مطالعه بفرمائید.
استاندارد ملي ايران شماره 195 ، فرآورده هاي نفتي – محاسبه شاخص گرانروي با استفاده از گرانروي کينماتيک در دماي 40 و 100 درجه سانتي گراد
استاندارد ملي ايران شماره 1375:340، فرآورده هاي نفتي – روش آزمون گرانروي کينماتيک مايعات شفاف و تيره
استاندارد ملي ايران شماره 1385:2801، فرآورده هاي نفتي مايع – نمودارهاي گرانروي بر حسب دما
آزمایش ویسکوزیته 40 و 100 روغن موتور- ASTM D445 دانلود فایل استاندارد
موفق باشید.
علاء الدین شو، حرفه ای شو
